Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen

In het kader van het pensioenakkoord wordt er gewerkt aan een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Is dat een goed plan of herhaalt de geschiedenis zich?

Waarom moet deze verplichte verzekering er komen? De reden hiervoor is tweeledig. De eerste reden is oneerlijke concurrentie. Door geen arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten kunnen zelfstandigen goedkoper werken; werknemers zijn immers wél verplicht verzekert. De tweede reden is een sociaal aspect: de zelfstandige moet tegen zichzelf worden beschermd voor het geval dat hij of zij (langdurig) ziek wordt.

Een relatief groot deel van de zelfstandigen heeft geen arbeidsongeschiktheidsverzekering. Ze vinden haar te duur; het gaat immers al snel om duizenden euro’s per jaar. Of ze hebben andere voorzieningen. Bijvoorbeeld in de vorm van een loondienstverband waar ze zijn verzekerd of ze hebben voldoende vermogen om het arbeidsongeschiktheidsrisico te lopen. Ook zijn er alternatieven zoals het broodfonds. Anderen onderschatten het risico of vergeten het simpelweg.

Wat je ook vindt van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering, het is altijd goed om terug te kijken. Een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen is er immers al eens geweest in de vorm van de WAZ (Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen). Deze bestond voor een relatief korte periode, namelijk van 1998 tot halverwege 2004. Dus nauwelijks zes jaar.

De regeling was geen succes. De uitkering was laag, maximaal 70% van het minimumloon, waardoor veel zelfstandigen zich genoodzaakt voelden een aanvullende particuliere verzekering af te sluiten. De premie daarentegen was relatief hoog. Net voor de afschaffing in 2003 bijvoorbeeld 8,8% van het inkomen, met een maximum van € 2.196. Desondanks werd de regeling al snel onbetaalbaar omdat veel zelfstandigen een beroep deden op de WAZ.

Wat er ook beslist wordt ten aanzien van de nieuwe verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, we moeten van het verleden leren om niet dezelfde fouten opnieuw te maken. Anders is de nieuwe verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering waarschijnlijk een even kort leven beschoren als de WAZ.